Różne pojęcia w EEG:
BETS – (Benign epileptiform transients of Steep) – łagodne chwilowe padaczko podobne grafoelementy snu, znane także, jako małe iglice. Dodatnie potencjały iglicowe występują w okolicach skroniowych. Bez znaczenia klinicznego.
Czułość odprowadzenia- stosunek napięcia wchodzącego do wychodzącego, który jest rejestrowany w kanale aparatu EEG.
Czynność Alfa – rytmiczna sinusoidalna czynność o częstotliwości 8-13Hz. Najlepiej wyrażona w odprowadzeniach potylicznych. Rejestrowana jest w czasie czuwania i spoczynku. Zanika po otwarciu oczu lub aktywności intelektualnej.
Czynność Beta – Rytmiczna, zwykle niskonapięciowa czynność o częstotliwości 13Hz lub większej. Zwykle największa nad okolicami czołowo centralnymi. Pod wpływem niektórych leków zwiększa się jej amplituda i ilość.
Czynność Delta – Fale w paśmie częstotliwości 0,5-3Hz. Nie są one, z pewnymi wyjątkami, składnikiem prawidłowego rytmu EEG osoby dorosłej w stanie czuwania.
Czynność podstawowa- (Background) – Zapis EEG stanowiący tło, na którym wyróżniają się takie elementy, jak np. ogniskowe fale wolne, obustronne czołowe zwolnienie lub wyładowania padaczkowpodobne. Nie jest synonimem rytmu alfa, który może być elementem czynności podstawowej.
Czynność szybka – synonim czynności beta.
Doprowadzenie (EEG) – odnosi się do elektrody i jej połączeń z aparatem EEG.
Elektroda czynna (EEG) – Określenie elektrody rejestrującej interesującą aktywność mózgową.
Fala ostra – Napadowy potencjał ostry, trwający 80-200ms. Ze względu na dłuższy czas trwania mniej ostry niż iglica, jednak o podobnej konfiguracji.
Fale lambda – Elektrododatnie potencjały ostre rejestrowane w okolicach potylicznych, powstają wtedy, kiedy badany eksploruje wzrokowo otoczenie.
Fale Theta – Fale w paśmie częstotliwości 4-7Hz. Mogą być zjawiskiem prawidłowym, ale mogą także wskazywać na istniejącą patologię. W prawidłowym zapisie EEG osoby dorosłej w stanie czuwania normą jest niewielka liczba fal theta.
Filtry (EEG) – określone obwody we wzmacniaczach osłabiające częstotliwości wysokie lub niskie.
FIRDA – (frontal intermittent rhythmic delta activity) – Czołowa rytmiczna przerywana czynność delta. Wysokonapięciowe rytmiczne fale o częstotliwości około 3Hz, występujące w obu okolicach czołowych. Ich obecność wskazuje na uszkodzenie głębokich struktur linii środkowej, w przypadkach ostrego wodogłowia lub uszkodzenia okolic czołowych. Mogą być asymetryczne.
Fotowrażliwość- (światłoczułość, nadwrażliwość na bodźce świetlne) – Pojęcie ogólne określające nieprawidłową odpowiedź na przerywaną stymulację świetlną, w tym także odpowiedź świetlno napadową.
Hiperwentylacja – standardowa procedura podczas rutynowego badania EEG. Badany proszony jest o głębokie oddychanie szybciej niż zazwyczaj. Czas trwania procedury to 3-5minut. Często aktywuje ukryte lub niewielkie nieprawidłowości, zwłaszcza wyładowania iglica-fala.
Hipsarytmia – chaotyczne wyładowania o bardzo wysokiej amplitudzie, składające się z mieszaniny uogólnionych iglic, fal ostrych i fal wolnych. Charakterystyczne dla drgawek dziecięcych. Można obserwować także wyładowania ogniskowe oraz przerywane stłumienie aktywności mózgowej.
Iglica – napadowy potencjał ostry trwający od 20 do 80ms. Ma szybszy czas narastania niż zanikania. Często po niej występuje niskonapięciowy potencjał wolny.
Izopotencjalność – termin stosowany do opisu braku korowych potencjałów elektrycznych. Obraz taki występuje po ciężkim uszkodzeniu mózgu po zatrzymaniu krążenia lub w czasie głębokiego znieczulenia. Czasem określa się go, jako linię „płaską”.
Mittenes – epizodyczne potencjały wolne z towarzyszącymi im spłaszczonymi komponentami ostrymi o kształcie rękawiczek jednopalczastych. Występują w odprowadzeniach czołowych w czasie drugiej fazy snu. Nie mają one znaczenia klinicznego i należy je odróżnić od wyładowań padaczkowych.
Montaż – termin stosowany do określenia układu połączeń stosowanego do przedstawienia zapisu EEG.
Montaż dwubiegunowy – metoda rejestracji zapisu, w której aktywność elektryczna odbierana przez pojedynczą elektrodę (np. iglica) jest przeprowadzona do przeciwległych stron przyległych wzmacniaczy. W jednym wzmacniaczu sygnał wchodzący stanowi wejście I, co powoduje odchylenia pisaka ku górze. W przyległym wzmacniaczu sygnał wchodzący stanowi wejście II, co daje odchylenie ku dołowi. Powstaje odwrócenie faz.
Odpowiedź świetlnomiokloniczna – reakcja na przerywaną stymulację świetlną, polegająca na występowaniu powtarzających się mięśniowych potencjałów czynnościowych, maksymalna w odprowadzeniach czołowych. Powiązana z częstotliwością błysków. Reakcja ustaje po przygaszeniu błysków.
Odpowiedź świetlno napadowa – uogólniona, synchroniczna aktywność padaczkowa, składająca się z zespołów iglic wieloiglic-fal. Maksymalna w okolicach czołowych. Wywołana przerywaną stymulacją świetlną. Kiedy zauważy się taką reakcję, technik musi natychmiast przerwać stymulację, aby uniknąć wywołania ewentualnego napadu uogólnionego. Reakcja ta trwa jeszcze zwykle 1 do 2sek po zaprzestaniu działania bodźca. Zwana jest także odpowiedzią świetlno drgawkową.
Odprowadzenie (EEG) – rejestracja czynności z pary elektrod. Uwidoczniona w jednym kanale zapisu.
Odwrócenie faz – reguła lokalizacji potencjału w odprowadzeniach dwubiegunowych. Interesujące zjawisko elektryczne (iglica czy fala wolna). Uwidacznia się w postaci załamków wskazujących na siebie wierzchołkami w przyległych odprowadzeniach.
Ognisko (EEG) – odnosi się do miejsca występowania maksymalnego potencjału.
OIRDA – (occipital intermittent rhythmic delta activity) – potyliczna przerywana rytmiczna czynność delta. Rytmiczne fale występujące w okolicach potylicznych, wskazujące na uszkodzenie głębokich struktur potylicznych.
Okresowość (EEG) – odnosi się do nawracających wyładowań ogniskowych lub uogólnionych występujących we względnie stałych odstępach czasowych.
Paradoksalny rytm alfa – rytm alfa, który pojawia się po otwarciu oczu. Stwierdza się go u osób sennych (odwrotność zjawiska obserwowanego u osób w stanie czuwania).
Pasmo (EEG) – odnosi się do zakresu częstotliwości np. rytm alfa leży w paśmie 8-13Hz.
PEDs – (periodic epileptiform discharges) – okresowe wyładowania padaczkopodobne. Uogólnione wyładowania padaczkowe występujące często w kontekście skąpo objawowego uogólnionego drgawkowego stanu padaczkowego.
PLED – (periodic lateralized epileptiform discharges) – okresowe, zlateralizowane wyładowania padaczko podobne. Okresowe wyładowania padaczko podobne ograniczone do jednej półkuli, występują w polu przylegającym do zawału lub guza.
POSTS – (positive occipital sharp transients of sleep) – potyliczne, dodatnie, ostre, grafoelementy snu. Elektrododatnie ostre potencjały, o najwyższej amplitudzie w odprowadzeniach potylicznych. Mogą być dość dobrze wyrażone. Obserwowane często w drugiej fazie snu. Mogą występować w rytmicznych seriach. Zwane są falami lambdoidalnymi.
Potencjał nieustalony – (transient) – podobny do napadowego. Fala, która nagle przerywa zapis podstawowy.
Rozlany – występuje w sposób uogólniony nad obiema półkulami. Termin używany zazwyczaj do opisu występowania fal wolnych. Przeciwieństwo ogniskowego zwolnienia rytmu.
Rytm mu – czasem określa się go, jako rytm bramkowy. Jest on prawidłowym zjawiskiem w EEG. Ma wygląd rytmicznych fal o częstotliwości 7-11Hz i o ostrych konturach. Jest najlepiej wyrażony nad okolicami centralnymi. Może być jedno lub obustronny. Reaguje na ruchy przeciwległej kończyny górnej, (np. składanie dłoni w pięść) lub wyobrażenia sobie tego ruchu.
Rytm wyłomu – (breach rhythm) – termin odnoszący się do zlokalizowanego wzrostu amplitudy czynności podstawowej, który jest wynikiem przebytej kraniotomii lub innego rodzaju ubytków w sklepieniu czaszki. Czynność beta z domieszką fal wolnych może się objawiać w postaci dość ostrych załamków i nie należy jej mylić z wyładowaniami padaczkowymi.
Rytmiczne skroniowe fale theta – prawidłowa odmiana w zapisie EEG. Rytmiczne fale o częstotliwości 4-7Hz. Rejestrowane w okolicach skroniowych w czasie senności. Mogą mieć wygląd karbów. Wcześniej znane, jako wariant psychomotoryczny.
SREDA – (subclinical rhythmical electroencephalografic discharges of adults) – rytmiczne podkliniczne wyładowania elektroencefalograficzne u dorosłych. Prawidłowy wzór zapisu EEG. Przypomina ogniskową elektrograficzną czynność napadową w okolicy skroniowej, nie występuje jednak zjawisko rekrutacji i nie ma objawów klinicznych.
Śpiączka alfa – rzadko spotykana po ciężkim uszkodzeniu mózgu, takim jak niedotlenienie. Pacjent jest w śpiączce, zaś EEG wskazuje na rozlaną czynność w zakresie częstotliwości alfa. Zwykle maksymalną w okolicach czołowych. Nie stwierdza się reaktywności, jak w przypadku rytmu alfa. Złe rokowania.
TIRDA – (temporal intermittent rhythmic delta activity) – skroniowa przerywana rytmiczna czynność delta. Rytmiczne fale występujące w okolicach skroniowych, wskazujące na uszkodzenie głębokich struktur skroniowych.
Wierzchołkowe fale ostre- rejestrowane w czasie II stadium snu, obecne jednak także w późnym stadium senności. Mogą osiągać wysoką amplitudę. Izolowane lub powtarzające się. Czasem tak ostre iglice. Zwykle największe w okolicach centralnych.
Wodzenie świetlne – reakcja na przerywaną stymulację świetlną. Rejestrowana w odprowadzeniach potylicznych. Wywołane fale pozostają w ścisłym związku czasowym z błyskami świetlnymi. Odpowiedź na bodziec może być podstawowa, harmoniczna lub subharmoniczna. Wszystkie są prawidłowe.
Wrzeciona snu – rytmiczna czynność, czasem podobna kształtem do wrzecion, o częstotliwości 12-14Hz. Występuje w II stadium snu. Zwykle największe nad okolicami centralnymi i czołowo-centralnymi. Zwana także rytmem sigma.
Wyładowanie (EEG) – pojęcie opisujące zjawisko napadowe(np. iglicę) lub elektrograficzną czynność napadową (np. nowe napadowe fale rytmiczne).
Wzorzec -charakterystyczny typ zapisu EEG.
Zespół (EEG) – sekwencja fal EEG występujących w związku czasowym, zwykle stosowany do aktywności padaczkowej. Najlepszym przykładem jest zespół iglicy-fali, gdzie każde wyładowanie ma taki sam związek czasowy pomiędzy iglicą i następującą po niej falą.
Zespół fali ostrej z falą wolną – wzorzec wyładowań padaczkowych składający się z fali ostrej, po której następuje fala wolna, zwykle w paśmie częstotliwości delta. Typowym przykładem są uogólnione zespoły fala ostra –fala wolna o częstotliwości 2Hz, występująca w zespole Lennoxa-Gastauta.
Zespół iglica – fala- iglica, po której pojawia się w ścisłym związku czasowym wysokonapięciowa fala wolna. Występują w różnych pasmach częstotliwości (zazwyczaj 3-5Hz). Synchroniczne, rytmiczne serie wyładowań iglica-fala o częstotliwości 3Hz są typowe dla prostych napadów nieświadomości. Synchroniczne przebiegi iglica-fala o częstotliwości 4-5Hz obserwuje się w padaczce pierwotnie uogólnionej z uogólnionymi drgawkami. Nieregularne szybkie wyładowania iglica-fala są charakterystyczne dla młodzieńczej padaczki mioklonicznej.
Zespoły K – wysokonapięciowe, jedno- lub wielofazowe napadowe potencjały wolne, po których następują wrzeciona snu. Wyraźne w czasie ii stadium snu, mogą także występować w stanie czuwania i senności w odpowiedzi na bodźce zewnętrzne (odpowiedź alarmowa).